Pancha Karma: lees meer over mijn ervaringen in Sri Lanka en wat jij hieraan kunt hebben
Begin mei deed ik iets wat ik al maanden voelde aankomen, maar steeds uitstelde.
Ik legde mijn werk stil, stopte mijn agenda vol met lege ruimte en stapte op het vliegtuig naar Sri Lanka. Niet voor vakantie, maar voor een reset. Een Pancha Karma – een diep Ayurvedisch reinigingsproces dat ik al jaren kende, maar nog nooit zo intens had ervaren.
Niet omdat ik ziek was. Maar omdat ik merkte dat mijn systeem vol zat. Mijn hoofd draaide overuren, mijn lijf voelde moe, mijn concentratie versplinterd. En dat terwijl ik al leef volgens Ayurvedische principes, dagelijks beweeg, gezond eet en regelmatig de stilte opzoek. Toch wist ik: er zit iets dieper. Iets dat pas vrijkomt als ik vertraag. Als ik stop met aanpassen, met doorgaan, met ‘nog even dit afmaken’.
In deze blog neem ik je mee in wat Pancha Karma werkelijk is – wat het met me deed, waarom het verder ging dan ik had verwacht, en wat jij zelf kunt doen als je voelt: “ik wil helderder, lichter en dichter bij mezelf leven.”
Waarom ik voor een Pancha Karma koos
Ayurveda is geen nieuwe wereld voor mij. Integendeel – het is al jaren de basis van mijn leefstijl. Ik eet zoveel mogelijk volgens Ayurvedische principes, leef zoveel mogelijk in het ritme van de natuur, pas zelfstudie toe en herijk regelmatig.
Maar ook ik leef in een wereld vol prikkels. Met een hoofd dat soms sneller gaat dan mijn lichaam. Ik hol mezelf niet structureel voorbij, maar ik herken het wél. En juist daarom voelde ik dat het tijd was voor verdieping.
Niet om iets ‘op te lossen’, maar om weer een laagje dieper te zakken. Naar binnen. Naar mijn ritme. Naar helderheid.
Tijdens mijn twee weken in Sr Lanka mocht ik opnieuw voelen: reinigen is geen doel op zich. Het is een proces van herijken, loslaten en terugkeren naar eenvoud – zodat je opnieuw voelt wat voedt, en wat niet meer past.
Wat is Pancha Karma (en wat is het niet)?
Pancha Karma betekent letterlijk: ‘vijf handelingen’. In de klassieke Ayurveda omvat het vijf zuiverende behandelingen om ama (afvalstoffen) los te maken en agni (verteringsvuur) te versterken. De vijf methodes zijn:
- Vamana – therapeutisch braken
- Virechana – darmreiniging met kruiden
- Basti – medicinale klysma’s
- Nasya – neuszuivering
- Rakta mokshana – bloedzuivering (zelden toegepast)
In de praktijk – zeker buiten India – is Pancha Karma meestal een afgestemde combinatie van behandelingen, voeding, kruiden en rust.
Mijn Pancha Karma bestond uit:
- Dagelijkse oliemassages (abhyanga)
- Stoombaden met medicinale kruiden (swedana)
- Een zachte darmreiniging (virechana)
- Nasya: inhalatie en nasale olie
- Inname van specifieke kruiden
- En vooral: eenvoud, stilte, en regelmaat
Pancha Karma is geen vastenkamp, geen sapkuur, geen snelle oplossing. Het is geen programma dat je ‘ondergaat’, maar een proces dat je draagt – waarin vertraging, aandacht en afstemming centraal staan. Je hoeft niets te forceren. Het lichaam weet wat het moet doen, zolang jij het daarvoor de ruimte geeft.
Reiniging op vijf lagen – mijn ervaring
Ayurveda leert dat we bestaan uit vijf lagen (kosha’s). Pancha Karma werkt op elk van die lagen. Mijn ervaring bevestigde dat:
- Annamaya kosha (fysiek lichaam): mijn buik werd lichter, mijn spijsvertering rustiger
- Pranamaya kosha (energie): mijn ademhaling werd dieper, mijn energie gelijkmatiger
- Manomaya kosha (emoties/zintuigen): oude gevoelens kwamen los, mijn zintuigen kalmeerden
- Vijnanamaya kosha (overtuigingen): ik voelde helderheid over wat me dient
- Anandamaya kosha (intuïtie): ik voelde weer wat klopt – zonder uitleg nodig te hebben
De echte zuivering zat niet in de behandelkamer. Die zat in de stilte tussen de sessies. In het niet hoeven. In het niets ‘moeten’ bereiken. Alleen maar zijn.
De rol van agni en ama – waarom dat bepalend is
Volgens Ayurveda is agni je verteringsvuur. Als agni sterk is, verwerk je voeding, gedachten en indrukken soepel. Je voelt je helder, licht, gefocust en vitaal.
Als agni verstoord is – door stress, onregelmatige routines, te veel prikkels of zware voeding – ontstaat ama: afvalstoffen die zich ophopen in lichaam en geest. Ama is volgens Ayurveda de veroorzaker van vrijwel alle ziekten – zowel fysiek als mentaal.
Pancha Karma is er dan ook op gericht om:
- ama los te maken en af te voeren
- agni opnieuw te ontsteken
- ruimte te creëren in je systeem
Bij mij was het effect merkbaar: helderder hoofd, minder opgeblazen gevoel, meer rust in mijn lijf en denken.
Wat Ayurvedisch reinigen niet is (3 misverstanden)
- Je hoeft jezelf niet uit te hongeren.
Tijdens Pancha Karma at ik drie keer per dag warme, eenvoudige maaltijden. Geen sapkuren. Geen diëten. Wel afgestemde, verteerbare voeding. - Het is niet alleen lichamelijk.
De diepste reiniging zat in mijn hoofd. In de stilte. In het verwerken van oude emoties. In de terugkeer naar mezelf. - Het hoeft niet extreem te zijn.
Zachtheid werkt. Reiniging gebeurt als je lichaam zich veilig voelt. Niet als je het onder druk zet.
5 inzichten die jij thuis kunt toepassen
- Eet met aandacht
Zonder scherm, zonder afleiding. Geef je agni de kans om echt te verteren. Kauw langzaam. Adem uit. - Kitchari-dagen zijn goud waard
Een dagje kitchari – mungbonen, rijst, kruiden – kan wonderen doen. Zeker als je je zwaar, vermoeid of overprikkeld voelt. Kijk hier voor mijn favoriet recept. - Zelfmassage met warme olie (abhyanga)
Verwarm sesamolie of kokosolie, masseer jezelf van top tot teen. Laat het 15 minuten intrekken. Daarna warm douchen. Rustgevend, voedend en ontgiftend. Gebruik ook eens een Tailam, een originele Ayurvedische olie met kruiden. Dit is mijn favoriete merk. - Ritme is medicijn
Ga op vaste tijden naar bed, eet op vaste tijden. Ritme geeft veiligheid aan je systeem – en dat stimuleert agni. - Geef je zintuigen rust
Niet alleen je spijsvertering, maar ook je zintuigen raken overbelast. Eet in stilte. Plan schermvrije momenten. Breng tijd door in de natuur. Dat is óók reinigen.
Wil jij dit ook ervaren? Dit is mijn uitnodiging
Mijn Pancha Karma was diepgaand. Het bracht me weer een laag dieper, dichter bij mezelf. Ik voelde opnieuw wat het betekent om in mijn eigen kracht te staan, met helderheid en rust. Leven in het ritme van mijn natuur – dát is wat voor mij werkt.
En precies dat gun ik ook anderen.
- 🌿 In mijn retreats speelt Ayurveda een centrale rol – als kompas voor leven in je eigen ritme.
- 📩 Wil je op de hoogte blijven van nieuwe retreats en tips? Meld je aan voor mijn nieuwsbrief.
- 🧘♀️ En: bij voldoende interesse organiseer ik in 2026 een begeleide Pancha Karma-reis. Wil je op de lijst? Stuur me een berichtje en ik zet je op de interesse lijst, zonder enige verplichting uiteraard. Dan houd ik je op de hoogte van verdere ontwikkelingen.
Deze Pancha Karma herinnerde me eraan hoe waardevol het is om bewust stil te staan. Niet om jezelf te verbeteren, maar om ruimte te maken. Om op te schonen wat niet meer werkt, zodat je helderder ziet wat je nodig hebt. Elke keer dat ik vertraag, merk ik weer: hoe minder ruis, hoe beter ik keuzes kan maken die écht bij me passen. Geen grote inzichten van buitenaf, maar stap voor stap terug naar mezelf.
Leef in het ritme van jouw natuur!
Liefs, Sandy
Meer lezen?
